[RESEARCH SERIES] NHỮNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC CỦA THẬP KỶ QUA (phần 1)

Trong mười năm qua (2010-2020), các nhà khoa học trên khắp thế giới đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc tìm hiểu về cơ thể người, về Trái đất và về vũ trụ quanh ta. Dưới đây là danh sách những khám phá khoa học lớn nhất thập kỷ do National. Geographic lựa chọn.

1. Ngăn chặn dịch bệnh

Trước nguy cơ bùng phát bệnh Ebola ở Tây Phi trong khoảng thời gian 2014-2016, các cơ quan y tế và công ty dược Merck đẩy mạnh nghiên cứu rVSV-ZEBOV, vaccine thử nghiệm phòng Ebola. Sau thử nghiệm thực tế thành công năm 2015, cơ quan chức năng châu Âu phê duyệt vaccine này vào năm 2019, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong cuộc chiến chống lại căn bệnh chết người. Một số nghiên cứu mang tính cột mốc cũng mở ra những hướng mới để ngăn chặn sự lây lan của HIV. Một thử nghiệm năm 2011 cho thấy việc uống phòng ngừa thuốc kháng retrovirus giúp giảm mạnh sự lây lan của HIV giữa các cặp khác giới, và kết luận tương tự cũng được khẳng định trong các nghiên cứu tiếp theo đối với các cặp đồng giới.

2. Thử thách giới hạn của sinh sản

Năm 2016, các bác sỹ tuyên bố sự ra đời của một “em bé có ba cha mẹ”, được tạo ra từ tinh trùng của người cha, nhân tế bào của người mẹ, và trứng đã bỏ nhân của một người hiến tặng. Liệu pháp này, nhằm giải quyết một rối loạn trong ty thể của người mẹ hiện vẫn gây tranh cãi về mặt đạo đức. Một nghiên cứu năm 2018 tạo ra được các tế bào tiền thân [precursor] của tinh trùng hoặc trứng người bằng cách biến đổi các tế bào da và tế bào máu. Một nghiên cứu khác cho phép hai con chuột cái sinh được con. Cũng năm 2018, các nhà khoa học Trung Quốc công bố nhân bản vô tính thành công hai con khỉ macaque, những động vật linh trưởng đầu tiên được nhân bản vô tính giống như cừu Dolly. Dù họ khẳng định kỹ thuật đó sẽ không được dùng trên con người, rất có thể chúng có thể được thực hiện thành công với các động vật linh trưởng khác, trong đó có loài chúng ta.

3. Truy lùng boson Higgs

Vì đâu mà vật chất có khối lượng? Trong những năm 1960 và 1970, các nhà vật lý học Peter Higgs và François Englert đề xuất một lời giải dưới dạng một trường năng lượng mới, ngày nay mang tên trường Higgs, có mặt ở khắp nơi trong vũ trụ. Trường lý thuyết này đi kèm với loại hạt cơ bản của nó, boson Higgs. Tháng 7 năm 2012, cuộc tìm kiếm kéo dài hàng thập kỷ đi đến hồi kết khi hai nhóm nghiên cứu tại trung tâm Máy gia tốc hạt lớn (LHC) của CERN (Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân Châu Âu) tuyên bố tìm ra boson Higgs. Phát hiện này cung cấp mảnh ghép cuối cùng của Mô hình Chuẩn, lý thuyết cực kỳ thành công – dù chưa hoàn chỉnh – mô tả được ba trong bốn lực cơ bản của vật lý và tất cả các hạt cơ bản đã biết.

4. Thám hiểm vùng đất mới trong hệ Mặt trời

Tháng 7 năm 2015, tàu thăm dò New Horizons của NASA, sau một thập kỷ đi tới thế giới băng giá của Pluto (sao Diêm vương), đã gửi về những bức ảnh đầu tiên chụp bề mặt xù xì khó tin của hành tinh lùn này. Ngày 1/1/2019, New Horizons thực hiện chuyến bay ngang xa nhất trong lịch sử khi nó chụp được thiên thể băng giá Arrokoth, một mảnh vật chất sót lại từ buổi sơ khai của hệ Mặt trời

Gần Trái đất hơn một chút, năm 2011, tàu Dawn của NASA tới được Vesta, thiên thể lớn thứ hai trong vành đai tiểu hành tinh. Sau khi vẽ bản đồ khu vực đó, Dawn bay vào quỹ đạo quanh hành tinh lùn Ceres, vật thể lớn nhất của vành đai tiểu hành tinh, và trở thành tàu vũ trụ đầu tiên bay quanh một hành tinh lùn, cũng là tàu vũ trụ đầu tiên bay quanh hai thiên thể khác nhau. Gần cuối thập kỷ, tàu OSIRIS-REx của NASA và tàu Hayabusa2 của JAXA (Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản) tới các tiểu hành tinh Bennu và Ryugu để lấy mẫu mang về Trái đất.
Source: Nguyễn Hoàng Thạch dịch
Nguồn: National Geographic, 5/12/2019

CERNがLHCを使った実験で新たな「テトラクォーク」を発見、寿命が長くさらなる研究にも期待

Steven Weinberg เสียชีวิตลงอย่างสงบ ในวันนี้ (24 กรกฎาคม 2021)

วันนี้โลกของเราต้องมาพบกับความสูญเสียอันยิ่งใหญ่อีกรายหนึ่ง โดยนักฟิสิกส์ที่ได้รับรางวัลโนเบลในปี 1979 Steven Weinberg ได้จากไปในวันนี้

Steven Weinberg เป็นนักฟิสิกส์ที่ได้สร้างผลงานเอาไว้เยอะมาก และจัดเป็นหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์อันดับต้นๆ ของโลก ที่ได้มี h-index สูงที่สุดเป็นประวัติกาล

ผลงานของ Steven Weinberg นั้น มีตั้งแต่ในสาขาparticle physics, quantum field theory, symmetry breaking, pion scattering, infrared photons และทฤษฎี quantum gravity

ในปี 1967 Steven Weinberg ได้เสนอทฤษฎีขึ้นมาว่า แรงนิวเคลียร์อ่อน (weak nuclear force) และแรงแม่เหล็กไฟฟ้า (electromagnetism) นั้น แท้จริงแล้วนั้นเป็นส่วนหนึ่งของแรงเดียวกัน โดยทฤษฎีที่รวมแรงทั้งสองนี้เข้าไว้ด้วยกันนั้นเรียกว่า electroweak unification theory ซึ่งเป็นครั้งหนึ่งที่นักฟิสิกส์ได้เข้าใกล้ความใฝ่ฝันที่จะสามารถรวบรวมทฤษฎีอธิบายแรงทางฟิสิกส์ทั้งหมดเอาไว้ด้วยกันมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

electroweak unification theory นั้นสามารถนำไปประยุกต์ใช้เพื่ออธิบาย spontaneous symmetry breaking ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Higgs mechanism ที่อธิบายได้ว่าสสารเกือบทั้งหมดของเอกภพนั้นมาจากไหน แล้วเพราะเหตุใดพลังงานที่เกิดจากบิ๊กแบงจึงเปลี่ยนไปเป็นสสาร (matter) เกือบทั้งหมด และแทบไม่มีปฏิสสาร (anti-matter) หลงเหลืออยู่เลย นอกจากนี้ผลอย่างหนึ่งที่ได้จาก electroweak unification theory ก็คือการทำนายถึงการมีอยู่ของอนุภาค Higgs Boson ที่ถูกยืนยันการค้นพบไปในปี 2012 โดย LHC

การคิดค้นทฤษฎี electroweak unification theory นี้นั่นเอง ที่ทำให้ Steven Weinberg ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ไปในปี 1979 และปัจจุบัน ผลงานตีพิมพ์ของ Steven Weinberg ที่นำเสนอทฤษฎีนี้ ก็ยังคงเป็นผลงานตีพิมพ์ที่ถูกอ้างอิงถึงมากที่สุดผลงานหนึ่งในวงการ high energy physics

นอกจาก electroweak แล้ว Steven Weinberg ยังได้สร้างผลงานเอาไว้อีกมากในสาขา particle physics, quantum field theory, gravity, supersymmetry, superstrings และ cosmology, รวมไปถึงทฤษฎี Technicolor ที่นำเสนออีกกลไกหนึ่งที่อนุภาคอาจจะมีมวลขึ้นมาได้โดยไม่ต้องพึ่ง Higgs Boson

ผลงานของ Weinberg นั้นมีส่วนเป็นอย่างมากที่นำมาซึ่งยุคอันรุ่งเรืองของฟิสิกส์อนุภาค ผลงานของเขาทำให้เราได้มีทฤษฎี Standard Model ซึ่งเป็นทฤษฎีปัจจุบันที่ดีที่สุดที่สามารถอธิบายถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างแรงทั้งสี่ในเอกภพ และอนุภาคพื้นฐานทั้งหมดที่สามารถเกิดขึ้นได้จากแรงทั้งสี่นี้ ซึ่งสามารถอธิบายได้ถึงอนุภาคทั้งหมดที่เราพบได้ในสสารปัจจุบัน

นอกจากนี้เขายังได้เป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาทฤษฎีทางฟิสิกส์ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันอีกมากมาย เช่น Quantum Field Theory, Superstring theory และเขาได้เป็นส่วนสำคัญในช่วงที่วงการวิทยาศาสตร์กำลังยืนยันถึงการมีอยู่ของต้นกำเนิดของเอกภพที่กำเนิดขึ้นมาจาก Big Bang เรียกได้ว่าวงการฟิสิกส์ในยุคปัจจุบันคงจะแตกต่างไปโดยสิ้นเชิงหากโลกนี้ไม่ได้มี Steven Weinberg ถือกำเนิดขึ้นมา

ซึ่งนอกจากผลงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์แล้ว Steven Weinberg ยังได้เป็นผู้ที่สื่อสารทางวิทยาศาสตร์ เรียกร้องให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และสร้างความตื่นตัวทางวิทยาศาสตร์ เขายังได้เขียนหนังสืออีกหลายเล่มที่เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์

นอกไปจากนี้แล้ว Steven Weinberg ยังเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้หนึ่งที่ออกมาวางตัวในความเชื่ออเทวนิยม (Atheism) ของเขา ครั้งหนึ่งเขาเคยพูดเอาไว้ว่า

"With or without religion, good people can behave well and bad people can do evil; but for good people to do evil--that takes religion" -Steven Weinberg

"ไม่ว่าเราจะมีศาสนาหรือไม่ก็ตาม คนดีก็จะสามารถทำในสิ่งที่ดี คนชั่วก็จะสามารถทำในสิ่งที่ชั่ว แต่มีแต่ศาสนาเท่านั้น ที่จะทำให้คนดีเปลี่ยนไปเป็นทำสิ่งที่ชั่วร้ายได้" -Steven Weinberg

絶賛配信中！
配信SG「紫陽花の詩 featuring Kyle Kihira」
https://umj.lnk.to/LHC_HydrangeaSong

PEOPLE 1『常夜燈』Full cover by Lefty Hand Cream
Arranged by Takuya Fujita

最新のライブ情報などはオフシャルHPまで↓

【関連LINK】
●Lefty Hand Cream Official HP : https://leftyhandcream.com/​​
●Lefty Hand Cream Twitter： https://twitter.com/LHC_Les​​
●Lefty Hand Cream Instagram： https://www.instagram.com/lefty_hand_...
●Lefty Hand Cream UNIVERSAL MUSIC HP：https://www.universal-music.co.jp/lef​...

#LefteyHandCream#PEOPLE1#常夜燈

▼リリース情報
Lefty Hand Creamオリジナル楽曲
配信SG「紫陽花の詩 featuring Kyle Kihira」
2021年6⽉26⽇(⼟)配信
https://umj.lnk.to/LHC_HydrangeaSong

Lefty Hand Cream（レフティーハンドクリーム）
2014年からネット上でのみ活動を開始、現在、動画総再生回数は3億回を超え国内にとどまらず海外からのアクセス数も多い。
好きなものはアート、宇宙、サメ、しろくま、恐竜。

最新のライブ情報などはオフシャルHPまで↓

【関連LINK】
●Lefty Hand Cream Official HP : https://leftyhandcream.com/​​​
●Lefty Hand Cream Twitter： https://twitter.com/LHC_Les​​​
●Lefty Hand Cream Instagram：https://www.instagram.com/lefty_hand_cream/?hl=ja
●Lefty Hand Cream UNIVERSAL MUSIC HP：https://www.universal-music.co.jp/leftyhandcream/

#LefyHandCream#youtubemusicweekend#coversong