［試下唔好射地波，射佢上三路］咁易咩閘師傅～～～～

1. 唔係講笑，Patreon嘅每日一圖，早排真係貼過呢張（實情我早幾年都貼過一次），幾咁益智。Patreon就唔係講波嘅，但十二碼向來都係經濟L數L鍾意研究嘅課題。

＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝
月頭訂最抵！2021比別人知得多。subscribe now（https://bityl.co/4Y0h）。Ivan Patreon，港美市場評點，專題號外，每日一圖，好文推介。每星期6篇，月費100，已經1700人訂！ 畀年費仲有85折
＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝

2. Quite simply，識射梗係射高波。正如意大利對西班牙時講波佬話頭，除非你講明射嗰個位，否則龍門近乎冇得救。你見射咗400幾球十二碼，得4球高波畀人救到。

3. 「會射出街嘛天才，冇撚踢過波咪撚獻世啦」。係喎，我唔知呀可。你自己慢慢數，after adjusted for 射出街，都仲係射高波嘅命中率高一截。呢個研究亦都係well known（雖然好多人睇唔起啲數據撚，但你估人地白出糧的？），應該所有球員都知。近一兩屆我見好似多咗球員射高波，但似乎仲唔係太多。

4. 你可以合理地質疑，本身夠膽射高波嗰班就係藝高人膽大，本身就係勁啲嘅球員，根本射地波都入。而本身射地波嘅就係屎波淆底，你叫佢去射高波一樣會炒飛機。你可以質疑球員能力同射邊度唔係independent 的。

5. 當然我肯定係紙上談兵，我呢啲手無叫雞之力嘅肥佬書生。「話射高就射高咩，你咁叻你去射一次丫」，但，我地討論緊全地球最優秀嘅運動員下話？要求高啲唔過份者。

6. 我懷疑都係同啲心理有關，射飛機炒上觀眾席，陰影大過畀人救到好多。前者嘅，你唔多唔少都係罪人。後者嘅，比較多人記得龍門神救。（雖然，1996年大家都係記得修夫基多，從來冇乜人話哥普基係英雄，可能係英國傳媒獨有生態。又，今屆修夫基就踢咗高普基出局了，唔知有冇傾計）

7. 亦都好多人知道，射中間命中率高，但好少球員夠膽咁做。你係派路咪大師，你係陳七咪低能仔，射中間畀龍接到，呢個球員第二日就會畀你啲網友狂鬧，「我落去踢都得」，分分鐘影響埋轉會身價。同樣地，亦都好少龍門夠膽企中間，因為企定定唔做，又係畀啲網友狂笑，「我落去守都得，放塊紙板好過」。所以守龍員係傾向do something，好合理。

8. 呢度亦有唔少人寫過，同投資類似。好多人都係有呢種do something嘅bias，升咗又覺得要take profit，跌咗又要止蝕。因為冇做任何嘢而出事，好似大鑊過有做過。但投資就肯定唔係咁，多做先多錯。以前蝕佣蝕bid ask都輸你唔少，而家佣低，反而啲人更加鍾意不停上上落落。一個好簡單嘅例子：啲人買樓可以坐得長食到十倍廿倍升浪，因為樓嘅交易費用太高，又唔方便。

9. 然後呢個劊子手同守門員嘅博奕，你又9格佢又9格（有啲model整到15格），就係典型嘅game theory了，呀西班牙佬（其實係巴斯克，Ignacio Palacios-Huerta）寫咗唔少論文，LSE喎大佬，好認真嘅學問。佢就真係十二碼研究大師，佢認第二冇人認第一。See？真係搵到你嘅niche就得。

10. 呀仲有，早幾日自己Facebook 都提過，同十三張差不多，你揀5條友射，亦都有研究過，第一同第五個壓力最大，亦最易失，所以應該放最強嘅人射第一同第五。你見對西班牙，意大利都係放盧卡迪尼第一，佐真奴第五，兩個似乎都係相當有把握嘅（雖然，盧卡迪尼都射失）。正如意大利對英格蘭都係佐真奴守尾門（雖然，係失嘅）。咁所以，有啲朋友鬧點解搵英格蘭Saka射第五，應該係合理嘅質疑。

11. 以上種種只係皮毛，射十二碼絶對有學問，不過真係同你平時踼波要求嘅係唔同嘅嘢。Economist 上期都有提到，實在係有點無聊，但個戲劇性又真係太強，所以都仲係保留。固然可以玩咩中場帶波射龍（以前MLS好似玩過），或者加時每5分鐘換走一個人（最後變成2打2甚至1打1都幾好笑）。但，似乎都係十二碼過癮。公唔公平就另一回事。

12. 歡迎批評，不過都係循例講返，LSE教授呀下，Economist嘅文。雖然，佢篇話「先射有優勢」嘅文，近期似乎畀人質疑得幾緊要。Technically 似乎因為佢好多數據都係用西班牙盃，扭曲咗。而你睇返世界盃 歐國盃，又真係先射唔見好有優勢。有機會再寫。

13. BTW，其實我係寫緊Patreon週末文的。你看見「唔使返工真好」，我看見「Patreon就係返工」。真的，我寫Patreon用嘅時間，多過我返工真係做嘢嘅時間 — 咁所以，最無敵嘅組合，梗係返工寫Patreon！有一排咪咁，可惜世間好物不堅牢，彩雲易散琉璃脆。

14. 於是我就被迫成為咗全職炒散，Accidental Content Creator（下本書就用呢個名，如果仲有下本的話）。

15. 雖然，我都係好懷念返工有人出錢畀你屙屎嘅日子，呢啲快樂真係未返過Office工唔知。應該好似Freakonomics咁，統計下啲人在公司同在屋企爆石用嘅時間爭幾遠。

＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝
月頭訂最抵！2021比別人知得多。subscribe now（https://bityl.co/4Y0h）。Ivan Patreon，港美市場評點，專題號外，每日一圖，好文推介。每星期6篇，月費100，已經1700人訂！ 畀年費仲有85折
＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝

［推你要在晚餐後］又即係，肚餓唔好買Bitcoin。大量粗口（主要係在remark），不喜勿入。

TLDR：醫生係人，法官係人，投資者都係人。唔好低估生理同心理狀況對你決策嘅影響。唔好高估啲人有幾「專業」，有幾「獨立思考」。接受呢啲缺憾，然後先可以避免畀佢拖累。

＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝
月頭訂最抵！2021比別人知得多。subscribe now（https://bityl.co/4Y0h）。Ivan Patreon，港美市場評點，專題號外，每日一圖，好文推介。每星期6篇，月費80，半年已1600人訂！ 畀年費仲有85折
＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝

1. 想當年，廿年前，我都仲會睇啲「教你見工」嘅書。例如話你知HR唔會以貌取人呀，HR好專業唔會畀你啲把戲玩到呀，唔好諗住吹水過骨咁呀，難逃佢地法眼。

2. 後來我心諗，頂，啲書咪又係啲HR自己寫，唔通自己話自己唔專業？個個都話自己好專業啦，除咗有啲害群之馬。正如每一個藝人都話自己唔會腿張開靠上床上位，「不過我就聽聞有其他人咁做」「但我就絶對冇」。你上網都知，戲院傾計嘅，永遠都係其他人。每一場都有人，但一定係其他人。

3. 然後，仲有呀呃食飯之王阿Jens嘅故事（https://fbook.cc/3Snu），嘻，HR有幾專業？

4. 但講返，大個仔，有獨立思考，應該知道根本唔係咁。個個都話自己好專業，不偏不倚，唔會畀其他嘢影響自己決定。下話？幸好我地有大數據（！）。打從Freakonomics一書風行後，啲經濟學家就好鍾意做呢啲研究。「當然唔係為咗出位」「學者都係好專業的」。（而事實，呢啲研究幾好做）

5. 之前應該都有人研究過，邊個時段見工嘅人HR特別易請，考試（例如考口試考琴學車）咩時間最易拎高分。甚至我懷疑你條裙幾短 心口開幾大 本身咩上圍 都有影響（黑面神多數都係男人）。你可以拎去寫論文

6. 咁講真，如果有得揀嘅，例如人地公司肯就你時間見工嘅，真係留意下。Life Hack呀，你人生就係一連串嘅法定，分分幾個小決定就一世。唔信？你諗下剛好爭幾分讀唔到醫嘅人，剛好爭少少而入唔到大球會嘅球員。

7. 以前呢度我都寫過（https://fbook.cc/3Snv），醫生生日，病人特別易死（所以識玩記得約2月29號開刀），真係高一截的。仲有聖誕，週末都係。巧合？唔係啦，人地啲數字statistically significant。原因好多，可能心情興奮，約咗人食飯，或者走到好遠食，或者早早交畀副手做。醫生都係人，唔好咁駝鳥啦。

8. 正如舊文都提過，台灣啲友鬼月唔去開刀，驚死，根本就剛好掉轉。冇人鬼月開刀，醫生得閒，先冇咁易出錯。個個質晒之前之後開，醫生咁累，先易死人。

9. 我仲提過股災醫生會唔會開錯刀，球員生日會唔會特別易拎牌，犯規（史上得一個球員世界盃生日食紅牌，咁首先佢要夏天生日），射失十二碼等等假想。「唔去讀Econ真係嘥晒」

10. 咁另外，張相左邊，係我在Patreon寫過嘅。係丫，我係睇咗WSJ嘅文。但扯，WSJ咪又係摘錄Daniel Kahneman本書。

11. 篇文，講乳癌。醫生在臨收工前，或者放飯前，都係比較少叫病人去驗乳癌嘅。所以識揀就揀最早睇，好大機會醫生都會叫你check 下

12. Daniel Kahneman話呢啲就係Noise，同一個人，唔同時間唔同情況固然會有。亦都所以佢叫你肚餓唔好買Bitcoin唔好炒股票，心理生理因素好影響我地，唔好高估自己啲乜七自制力同獨立思考。

13. 你睇下球員射十二碼，法定時間同120分鐘後互射，入球率係爭一截的。一來身體累，二來心理壓力大。或者，你睇下Paper Trade同落場真炒，考mock同真係考試（本人分別不大），自己唱K同上台唱，你咪知有乜分別。

14. 仲有，唔同人之間，noise更加大。佢地做啲研究，即使同一個國家，同一個case畀啲法官睇量刑，判刑年期都可以爭三四年，財務顧問嘅，畀同一個客嘅資料佢，話風險承受能力好低至到好高都有，建議配置股票嘅百份比，由0-100%都有，「即係亂嚟」「明明話財務顧問好專業」「佢係專業，但唔係對你專業啫，邊個產品分佣分得多咪建議邊個畀你」

15. 右邊嗰篇，Economist，講Decision fatigue，亦係講肚餓或趕收工集中力下降。佢用個例子係批貸款重組。咁見到臨放飯或放工，批核率的確唔同。但畀你估下，臨放飯放工，會係批得鬆啲，定批得緊啲？都未必咁易估？到底肚餓時係宅心仁厚啲，定更加不近人情？

16. 答案：Decision fatigue之下，人係會啟動Default 模式！貸款重組嘅case，拉勻晒審批率係40%，所以default係唔批。亦見到趕放飯放工就會唔批嘅機會大好多

17. 法官呢？臨食飯原來易啲批假釋。醫生呢？越近放工越鍾意開抗生素（即使冇必要）。篇文冇講，但我assume 批假釋開抗生素就係default

18. 點避免呢啲情況害到你？首先個人層面，你係個用戶嘅（例如病人），除咗去game the system（做最早嘅病人）。仲可以：睇多幾個醫生，拎second opinion．

19. 仲有，文中有講，我地都係會先入為主嘅。所以有時你做決策時，可以整張Check list．例如請人，與其你畀佢天花龍鳳第一句就刷你鞋，不如整個check list喎，啱嘅先mark．唔怪得HR咁鍾意整份interview form畀 interviewer填。而埃汾就最憎，埃汾最憎填form。冇錯，我其實係個睇feel嘅人，歷任嚟見過工嘅事後都會知，我理得你講到天花龍鳳，我最關心係：我同呢條友夾唔夾到，會唔會日日想打七佢。咁當然，傾一陣未必知，所以早期我in係in好耐的。後期比較忙，就求鬼其。冇錯，decision fatigue，而我從冇話我係完美。（＊）

20. 又或者，休息下。真係十分重要。唔同嘅作家（！）有唔同嘅寫作方法，好古靈精怪都有。實不相瞞，我寫文冇靈感嗰時呢，知唔知會做乜？係去沖涼，一沖就好多靈感。

21. 仲有，你見我成日睇埋啲垃圾港產片，有啲真係唔睇都知垃圾，亦係為呢種作用，放空呀。同樣地，以前我去唱K呢，就真係完全專心唱歌，唔睇電話，亦唔講任何工作嘅嘢，亦都唔會講股票講市。

22. 最新嘅例子？而家呢篇文亦係。Andrew Wiles嘛，唔發現呢排我都好少在呢度寫股票？但事實Patreon先寫啦。Nvidia 愛馬士 日日新高 又話你知咩。仲畀你啲網友屌我唔識晶片添。係喎，我要識分啲袋先可以買愛馬士股票呀可。甘比發咗達未？（當然發咗！但佢係發咗先識分！唔好因果掉轉。即係咁講）

（＊）我耿耿於懷一件事。我在康宏時請個馬仔，咁原本都有個驚跌地我覺得OK。我老細亦都基本上信我，只係循例望左一望。點知去到HR，HR條女阻我。話條友英文唔得。我心諗，你戇鳩的嗎？我何來care佢英文得唔得？我老細都未出聲。況且，閣下咩position去話佢英文唔得？你英文好得？仲屎過我。不過當然講就天下無敵，我已經進入咗佛系mode，十幾年前可能我會嘈上去，而家嘛，「是但啦，請過個」。所以後來有位英文一樣都係媽媽地嘅小朋友執咗佢二攤，呢位小朋友都知呢個故事。呀小朋友都奇怪，做乜佢出身各樣嘢都麻麻地，成績又唔係好，我都請佢。答案，冇架，啱feel，加埋，夠平。因為我唔撚想又同HR解釋一大輪做乜鳩佢個「薪酬調查」（＊＊）話冇經験嘅應該咁多咁多人工，而我要畀多一兩千。

（＊＊）呢個真係屌開有條路，鬧多嘢。最撚好笑，佢地個乜柒「薪酬調查」。出嚟話呢個位，一年經験個人工應該20-22K（唔係實數，不重要）。話我畀23K佢多。OK，咁我當然知道呢啲都係佢地職責，或KPI，或刷存在感嘅方法。是但啦，關我春事，又唔係畀我。咁但，turn out 佢offer畀條友，係19K（留，係另一HR）。咁照計，關我春事，又唔係畀我。但我都要同個小朋友交代下嘛。我問返此HR，你老味我畀23K你又用你個「薪酬調查」大我，而家你又畀19K？即係你個「薪酬調查」把撚架啦。你估佢點答我？嘩我真係拍手呀，佢答我「我地公司有其他 benefit啦」。我屌你啦，你個「薪酬調查」其他公司肯定冇benefit架，其他公司冇大假架！冇Pantry呀！斟水要畀返錢公司呀可？當然我只係婉轉咁話佢知件事有幾好笑，而其實此人（另一個HR）冇乜嘢，都係跟規矩做嘢，所以冇必要搞到佢難做。

＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝
月頭訂最抵！2021比別人知得多。subscribe now（https://bityl.co/4Y0h）。Ivan Patreon，港美市場評點，專題號外，每日一圖，好文推介。每星期6篇，月費80，半年已1600人訂！ 畀年費仲有85折
＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝＝

[English Club HEC] JOURNEY TO 8.5 IELTS OVERALL - KINH NGHIỆM CÁ NHÂN

Đây là kinh nghiệm được đúc kết từ bạn Bùi Trà My trong hành trình cố gắng đạt được 8.5 IELTS. Cả nhà đọc học hỏi nè.

Cả nhà join English Club HEC để update các bài kinh nghiệm bổ ích nhất nhé 😃

______________
Chào mọi người, em/mình/chị xin phép được xưng “mình” trong bài đăng này để thuận tiện hơn ạ. Mình đang học lớp 12 và kì thi IELTS (computer-delivered) ngày 21/11/2020 mình có đạt kết quả 8.5 overall (L:9, R:9, W:7.5, S:7.5), mình biết là tuy writing và speaking của mình cũng chưa phải ở ngưỡng tốt lắm nhưng mà mình sẽ chia sẻ một số kinh nghiệm/trải nghiệm của cá nhân trong quá trình học và ôn luyện IELTS ạ.

Trước khi đi vào chi tiết về cách ôn từng dạng thì có nói qua một chút về bản thân, mình học chuyên Anh của THPT Chuyên Ngoại ngữ nên cũng ở trong môi trường đào tạo tốt & có cơ hội tiếp xúc với tiếng anh nhiều. Nhưng mọi người cũng biết dù thế nào thì quan trọng nhất vẫn là nền tảng tốt về ngữ pháp, phát âm đã, sau đó là tích lũy từ vựng. Thế nên trước khi bắt đầu học các dạng IELTS hay luyện đề thì hãy đảm bảo rằng bạn đã "xây móng nhà" đủ chắc nha.

I. READING
Về đề thì mình chủ yếu là luyện trên Mini-ielts với ieltsonlinetest, ngoài ra mình cũng có làm mấy test của Cambridge (mình thấy từ 9-15 là ổn) và làm đủ Road to IELTS (last minute ver) của BC lúc đăng kí thi.

Với các bạn yêu đọc sách thì các bạn nên chọn đọc một vài cuốn sách bản tiếng Anh luôn nhá. Vì hồi lớp 11 mình có dự án reading portfolio trên trường phải đọc với phân tích 1 quyển sách tự chọn nên mình có cơ hội đọc sách bằng tiếng Anh lần đầu (bình thường mình đọc sách tiếng Việt thôi), cái này sẽ giúp mình luyện reading mà vẫn được thư giãn á, chủ yếu là luyện reading comprehension, ngoài ra cũng lụm lặt được vocab/expression, và rất nhiều bài học nữa - mình cho đây là giá trị cốt lõi của việc ôn luyện bằng cách đọc sách á.

Khi làm bài mình không đọc từng câu hỏi, đầu tiên mình chỉ nhìn lướt qua xem DẠNG câu hỏi thoi, nếu có bài ghép tên thì mình sẽ biết đường highlight tên, có bài match heading thì mình sẽ note nội dung chính của đoạn sang bên cạnh ấy => Sau đó mình đọc cả passage một lượt, đọc kĩ luôn => Đọc đến đâu thì lại highlight những thứ trọng yếu đến đó và note nội dung chính ra ngoài để lúc làm bài tiện rà lại => Đọc hết thì mình quay ra làm một lượt câu hỏi, vì câu hỏi sẽ follow sát theo các đoạn nên mình cũng cứ thể mà quay lại dò, đọc & làm. Lí do là vì cá nhân mình không phù hợp lắm với chiến thuật skimming & scanning rồi lọc keyword, mình thấy làm như thế dễ bị bỏ sót nhiều thông tin và có những lúc bị hiểu sai do lỡ context nữa.

Mọi người cố canh thời gian 20 phút một passage nhé, đương nhiên là sẽ có passage 3 thường khó hơn nên xê dịch tí nhưng đừng dành cho bài nào quá nhiều hay quá ít thời gian nha.

II. LISTENING
Cũng như read, lis mình chủ yếu là luyện trên Mini-ielts với ieltsonlinetest, ngoài ra mình cũng có làm mấy test của Cambridge (mình thấy từ 9-15 là ổn) và làm đủ Road to IELTS (last minute ver) của BC lúc đăng kí thi.
Mình có thói quen hay nghe podcast trên Spotify nữa, thường thì là buổi trưa lúc nghỉ ngơi. Những podcast mình hay nghe là: Stuff you should know (của iHeartRadio); Something you should know; BBC Minute, Global News Podcast, 6 Minute English, IELTS Speaking for Success. Ít nghe hơn thì có Freakonomics Radio, Serial Killers…

Mình cũng hay xem video trên youtube nữa, các kênh kiểu Ted-ed, The Infographic show, OverSimplified, Great big story… và ti tỉ các kênh khác. Cứ chọn những kênh có chủ đề bạn thích, không cần nghe rõ từng từ, nhưng nên luyện để nghe nắm được ý và để khi thi nghe đỡ mệt hơn. Hoặc thậm chí bạn cũng có thể xem các TV series trên Netflix nhé, trong quá trình ôn thi mình cày hết 12ss của The Big Bang Theory, vừa nhẹ nhàng giải trí, tạo cảm hứng mà cũng luyện phản xạ nghe tốt nữa đó.
Có nhiều người luyện theo phương pháp vừa nghe vừa take note, rồi thì tăng tốc độ lên 1.25x, cá nhân mình thì mình prefer việc luyện nghe hiểu hơn vì lúc làm bài mình chủ yếu là dựa vào critical thinking và nghe hiểu, vì khi nắm bắt được context thì dù có một vài chỗ bị miss mình vẫn có thể phán đoán có căn cứ được. Đương nhiên là nếu mọi người thấy phương pháp take note với luyện tăng tốc độ phù hợp với bản thân thì mình hoàn toàn ủng hộ áp dụng nhé!

Lúc làm bài và đi thi, mọi người cứ yên tâm là câu hỏi sẽ follow sát đoạn băng nên là đầu tiên bình tĩnh. Khi người ta cho 30s gì đấy để đọc trước thì tranh thủ đọc lướt qua một lượt câu hỏi (và câu trả lời nếu được), điều này sẽ giúp bạn mường tượng được trước là tình huống như thế nào, chủ đề gì.

Đối với các bài điền từ, nhớ gạch chân hoặc note to là mình được điền bao nhiêu từ (ví dụ one word thì ghi số 1, one word and/or a number thì ghi 1/+, nói chung mọi người cứ kí hiệu rõ ràng ra tránh thừa từ). Ngoài ra, lúc đọc lướt câu hỏi, đọc đến đâu ghi cạnh chỗ trống dạng từ cần điền, ví dụ như Npl/Ns (danh từ số nhiều/số ít), place, date, no., name, adv… => Giảm xác suất bị sai những lỗi không đáng có; đồng thời khi nghe vô hình chung bạn cũng sẽ biết mình cần hướng đến cái gì. Kiểu như nếu bạn biết câu này phải điền danh từ, thì khi nghe não sẽ có xu hướng tập trung nghe đến danh từ, rồi chú ý sau động từ (trong trường hợp danh từ đóng chức năng tân ngữ).

Lời khuyên chung cho part 3 và part 4 vẫn là phải thật bình tĩnh. Part 4 hầu như là điền one word, bài nó cũng theo thứ tự trong băng nữa nên nghe đến đâu các bạn ráng hiểu đến đó + prepared trước kiểu "sắp đến chỗ của câu này rồi". Cá nhân mình không chờ cho đến khi nào nghe thấy mấy từ trong câu hỏi rồi mới tập trung, mà sẽ tập trung nghe hết luôn vì nhiều lúc, người ta sẽ không nói y như phần trước ô trống đâu, mà người ta sẽ đưa context vào, mình hiểu thì mình điền được ấy.

⇒ Note chung cho lis-read: Đây chỉ là trải nghiệm của mình thôi nhưng mà… Nếu lúc đầu instinct mạnh mà đang chọn đáp án nào thì sau đó ráng đừng lay động rồi đổi đáp án nhá trừ khi bạn có clue/proof gì chắc chắn là việc đổi mới đúng. Nhiều lúc đổi xong sai liền đó hic. Và với những câu vẫn mông lung chưa biết chọn gì, đừng có để trống mà điền hết nhé, quan trọng là đoán có căn cứ. Luyện đề rất quan trọng, các bạn có thể luyện free tại các trang trên hoặc http://bit.ly/2NuFxGg. Nhưng mà cũng nên kết hợp với các phương thức khác như đọc báo, đọc sách, nghe podcast, xem video… nha siêu hiệu quả đó.

III. WRITING
Writing thực sự mình cũng không luyện nhiều đâu ;;v;; sau khi học hết khóa ở trung tâm mình chỉ làm thêm một số đề nữa thôi. Mình thấy quan trọng vẫn là nên nắm kĩ cách triển khai ý vì lúc đi thi mình cũng không thể biết được vào đề nào, topic gì.
Vốn từ các thứ thì bạn có thể học và chắt lọc theo chủ đề. Bạn có thể học Cambridge Vocabulary for IELTS (Pauline Cullen) hoặc là Oxford Word Skills (có các level khác nhau). Về ý tưởng có thể tham khảo các idea, hình như có tài liệu “IELTS ESSAYS FROM EXAMINERS” là tập hợp của nhiều examiner nổi tiếng mỗi năm, nma lúc mình biết đến thì kiểu còn 1 tuần nữa là thi mất rồi....

Một số cách triển khai ý là:
- Nguyên nhân - hệ quả (thậm chí sau câu hệ quả có thể thêm 1 câu hệ quả nữa vì nhiều trường hợp nó cũng là 1 chuỗi)
- Đầu - thân - tình - tiền: Đây là phương pháp mình được dạy ở IPP IELTS, đại khái là tùy từng đề mà chọn, “đầu” là về knowledge, mình học thêm được những gì; “thân” là về sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần, có lợi hay có hại như thế nào; “tình” là các mối quan hệ, có mở rộng social circle hay không; “tiền” là tiền =)))
- Triển khai từ các perspective khác nhau (ví dụ như cùng 1 chính sách giáo dục thì từ phía học sinh sẽ có những lợi ích/tác hại gì, từ phía giáo viên&nhà trường, từ phía chính phủ như thế nào)
- Example

IV. SPEAKING
Mình vốn là đứa rất sợ speaking, chứ chưa bàn đến chuyện nói tốt hay dở, rồi cũng vì sợ nên lúc mình nói trước người khác toàn sợ idea không tốt, đang nói mà phát hiện lỗi sai cái là lại ậm ừ rồi quay lại sửa cho bằng được, timing không tốt…

Mình nhận ra là vì mình chưa tiếp xúc với speaking đủ nhiều, nên cách tốt nhất là hãy luyện phản xạ trả lời, mà phản xạ chỉ có thể luyện được khi nó thành một cái mình làm kiểu hằng ngày á. Cá nhân mình thì mình luyện nói với bạn cùng bàn, tranh thủ giờ ra chơi với cả hẹn nhau ra cà phê, circle k lúc rảnh. Lúc học thì mình luyện theo quyển đề của trung tâm, trước khi thi khoảng 1 tháng mình luyện theo bộ forecast quý của thầy Ngọc Bách, bạn mình nghe mình nói và ngược lại, xong 2 người góp ý cho nhau, như vậy mình vừa có thể trau dồi được thêm nhiều ý tưởng hay, vừa có thể lượm lặt được các từ ngữ, cách nói, grammar phù hợp, quen với nhịp độ của các part, các buổi thực hành hay thi cũng đỡ bỡ ngỡ hơn.

Đối với từ vựng thì mọi người có thể trau dồi thêm collocations theo chủ đề nhé ví dụ như bằng quyển English Collocations In Use của Cambridge, hoặc 2 quyển sách ở trên kia mình giới thiệu cũng có giới thiệu nhiều vocab hữu ích lắm.

Mình thấy là giám khảo sẽ không judge về mặt ý tưởng của bạn đâu, miễn là những câu sau của bạn phải support cho ý tưởng câu đầu, rồi có dẫn chứng relevant & thuyết phục là okay rồi. Khi luyện nói với bạn mình, mình cũng nhận ra rằng cùng 1 câu hỏi thực ra có rất nhiều hướng trả lời vì về ý kiến đâu có thể 10 người giống 10 được, không có đúng hay sai nên đừng quá lo là “ý tưởng của mình có kì không/có đúng không”, mà hãy nghĩ xem “ý tưởng của mình có thể được support bởi những cái gì”. 1 câu dẫn dắt, 1 câu idea, 1 câu triển khai ý, 1 câu ví dụ nếu có thể là okay, và nếu bạn còn idea nữa thì cũng lại triển khai như thế, nhưng tránh lan man rồi lạc đề; và nếu bạn thấy idea 2 khó triển khai thì mình nghĩ bạn có thể dừng thì mình nghĩ các bạn nên dừng ở idea 1 và ráng triển khai kỹ idea này là ổn.

=> Note chung cho speaking-writing: Hãy nắm kĩ cấu trúc, trả lời đúng trọng tâm đề, đủ (không thiếu không thừa, không cụt lủn không lan man), thuyết phục là đã ăn điểm task response rồi. Ngữ pháp mọi người cần chắc nền tảng, khéo léo kết hợp sử dụng các thì thời, khi vững rồi mới cố gắng kết hợp các câu phức để tăng band. Nhưng đừng câu nào cũng câu phức, nghe rất lan man mà dễ bị sai. Nên một câu đơn rồi một câu phức xen kẽ, cũng không có nghĩa là cứ phải 1 câu này 1 câu kia nhé, mọi người linh động trong khả năng của mình thôi. Từ vựng trau dồi qua cả một quá trình, cố gắng biến nó thành active vocab để mình có thể sử dụng nó một cách chắc chắn & hiệu quả trong bài thi cũng như đời sống thay vì chỉ ghi list và học thuộc. Điểm coherence & cohesion không chỉ phụ thuộc vào linking words mà nó còn là liên kết ý nữa (các câu có relevant và support nhau không), ngoài ra còn cả việc sự dụng các đại từ this/that/such thinking…

V. FAQ:
(Nếu có câu hỏi nào chưa có trong mục này mọi người có thể comment nhé, mình sẽ giải đáp trong khả năng)

1. Nếu chưa biết bắt đầu từ đâu thì nên làm thế nào?
Mình nghĩ là cũng có thể hiểu được thôi không chỉ IELTS nói riêng mà còn là việc học ngoại ngữ nói chung. Có lẽ bạn nên nắm rõ mình đang ở band nào, mình aim band nào, band đó cần yêu cầu gì, rồi dần dần hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu đó. Nếu các bạn mới bắt đầu tiếp xúc với tiếng anh hoặc đang ở band thấp thì điều quan trọng nhất chính là học thật chắc ngữ pháp, phát âm, từ vựng nhé, và học từ các nguồn uy tín thôi, nếu cần thì mọi người có thể inbox mình sẽ chỉ.

Và có lẽ thay vì luyện quá nhiều material khác nhau cho cùng 1 nội dung/phân môn thì bạn nên chọn lọc 1-2 đầu sách hoặc các course, website có resource phù hợp. Rồi tập trung học theo đó ôn theo đó thôi để tránh nhọc quá.

2. Có phải dùng những từ vựng “cao cấp” thì sẽ được band cao không?
Có lẽ đây là assumption của rất nhiều người nhưng mà thực sự không phải như vậy đâu mọi người ạ. Nói đúng hơn, những từ vựng ăn điểm là những từ vựng dùng chuẩn context + less common hơn 1 chút. Nhưng yếu tố tiên quyết vẫn là phải đúng context nhé mọi người, thực sự nếu mọi người tra là synonym có thể ra những từ lạ hoắc xong trông cũng sang sang đấy, nhìn còn dài ngoằng mấy âm tiết cơ nhưng mọi người cứ áp dụng bừa mà không biết mình đã dùng sai rồi, mà examiner có khi còn không cả biết từ mình dùng là gì cơ ấy… Thế là trừ điểm thôi--- Mình không bảo mọi người là cứ những từ dễ dễ an toàn mà tương nhé, quan trọng là mình muốn khuyến khích việc bạn nắm rõ rằng mình đang dùng từ gì. Chứ nhiều lúc "đao to búa lớn" không bằng một từ trông thì có vẻ hơi "lom dom" nhưng được dùng on-point đâu ạ.

3. Học từ vựng thế nào mới hiệu quả?
Về việc nhớ từ thì mình thấy điều quan trọng nhất chính là đừng học theo kiểu học thuộc, mà cần học với mindset là mình cần biến nó thành active vocab và có thể áp dụng nó linh động trong bài viết và đời sống. Mình cần hiểu đúng usage của nó và có thể recall nó thường xuyên chứ không phải chỉ khi thi cử ấy.

Và mình nghĩ đừng chỉ viết từ ra sổ không rồi học thuộc một list mà cứ lăn xả đi tra đi xem trên oxford, cambridge dictionary, mò mẫm xem nó có nhiều nét nghĩa không, có nghĩa nào hay ho thú vị không, xem qua ví dụ nữa để thấm nhuần được cách dùng, ngữ cảnh, tự đặt ví dụ cũng tốt nhưng ví dụ phải đúng nhé ạ. Tra xong trên oxford, cambridge rồi thì có thể lên ozdic để tra collocation nữa siêu hữu dụng trong IELTS.

Mọi người cũng không cần học quá quá quá nhiều từ vựng đâu, mình nghĩ là thay vì học 5000 từ random thì học theo chủ đề, mỗi chủ đề một số lượng từ nhất định để có thể áp dụng linh hoạt khi làm bài là được.
Ngoài ra thì cũng không nên ghi chép rồi học trong 1 ngày, mà cần sự lặp lại, lặp lại không phải chỉ bằng cách đọc lại mà có thể là xem lại video xung quanh chủ đề đó, tự đặt câu, tự hỏi và trả lời rồi áp thử từ vựng đó vào.

4. Mình soạn sample speaking trước rồi học thuộc template được không?
Mình ôn theo forecast và thực ra mình hoàn toàn có đủ thời gian để prepare câu trả lời mẫu, nhưng mà mình không làm thế. Đơn giản là tại vì thực sự bạn không thể nhớ nổi 50 đề cho 1 quý, mỗi đề part 2 + vài câu part 3 đâu á... Hơn nữa, việc học thuộc câu hỏi sẽ khiến mình khi nói mất tự nhiên, và chẳng may nếu quên từ nào một cái là gần như đơ luôn, examiner được trained để để ý những cái nhỏ nhặt đó nên it’s a big no-no nha. Thay vào đó mình nghĩ bạn nên vạch ra hướng tư duy thì hơn, như vậy cũng đỡ bỡ ngỡ khi bị hỏi những câu mà không có trong forecast hoặc là các câu hỏi examiner improvise dựa vào câu trả lời trước đó của bạn.

5. Sao mình làm bao nhiêu đề một tuần mà không thấy tiến triển gì cả?
Đừng stress bản thân quá phản tác dụng bự đó mọi người, thay vì ráng làm 2 đề một ngày nửa buổi trưa nửa buổi chiều thì cứ dành đúng 1 buổi làm 1 đề thôi r ngâm cứu thật kỹ xem đề đó mình sai chỗ nào cần khắc phục chỗ nào, đọc kĩ transcript nếu có, xem mình nghe hụt ở đâu, vì sao lại nghe sai (do mình không biết cách phát âm của từ đó hay lỡ context…). Thỉnh thoảng mọi người cũng nên thư giãn nữa chứ không nên đâm đâu ngày nào cũng làm đề dễ nản.

Cảm ơn mọi người vì đã đọc hết bài chia sẻ dài bự này ạ, hi vọng kết quả mọi người sẽ xứng đáng với nỗ lực mà mọi người bỏ ra. ^^
-------------------------------------------------

❤ Like page, tag và share cho bạn bè cả nhà nhé ❤
#HannahEd #duhoc #hocbong #sanhocbong #scholarshipforVietnamesestudents

🔥聊天術課程，限時優惠 ▸ https://bit.ly/2Ol3Vbe
～輸入優惠碼 [ englishday ]

Freakonomics Radio Podcast 提到遠端學習與工作的那集
https://freakonomics.com/podcast/covid-19-effects/

🌲想用英文自信聊天？
▸ Lily英文聊天術課程：https://speaking.cool
📚想準備出國留學？
▸ Lily新制托福課程：https://bit.ly/2GIs3mC​​
-
ღ 課程問題請聯絡：[email protected]
ღ 合作邀約請聯絡：chenlilyofficial@gmail.com
ღ Instagram：https://www.instagram.com/chennlilyy/
ღ Facebook：https://www.facebook.com/chennlilyy/
-
我是Lily Chen.加拿大McGill University語言教育碩士
我的頻道分享英文學習、語言學，以及留學相關資訊
希望能藉由應用語言學的知識，讓更多人成為自信的bilingual (雙語者)