>> โกนผมไฟ คืออะไร ? <<

โกนผมไฟ หรือ พิธีทำขวัญเดือน เป็นพิธีโบราณ คนส่วนใหญ่มีความเชื่อกันว่า ผมของเด็กที่ติดมากับครรภ์มารดานั้น ไม่ค่อยสะอาดนัก จึงต้องโกนทิ้งเพื่อให้ผมขึ้นมาใหม่ แต่จะโกนเมื่อแรกคลอดเลยนั้นก็ไม่สะดวก เนื่องจากยังต้องวุ่นอยู่กับการเลี้ยงดูและจัดหาข้าวของเครื่องใช้ ตัวมารดาเองเพิ่งคลอดบุตรยังไม่ค่อยแข็งแรงนักอีกสาเหตุหนึ่งคือเด็กที่คลอดใหม่ๆ กะโหลกศีรษะยังบอบบาง แม้เมื่อมีอายุครบ ๑ เดือนแล้วก็ยังไม่ค่อยแข็งเท่าไรนัก การทำพิธีโกนผมไฟจึงควรระมัดระวัง และให้ผู้ที่มีความวชาญโกนผมให้ จะดีกว่าทำกันเอง หรือบ้างก็กล่าวว่า เมื่อทารก คลอดจาก ครรภ์มารดา ครบ 1 เดือน ถือว่าพ้นเขต อันตราย กลายเป็น "ลูกคน" แน่นอน หากโกนผมไฟช้า เชื่อกันว่า จะทำให้เด็กดื้อ

ดังนั้นเมื่อครบ 1 เดือน กับ 1 วัน จึงจัดให้มีการทำขวัญ ตั้งชื่อ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ เด็ก ส่วนพิธีโกนผมไฟ จะใหญ่โตมโหฬารอย่างไรนั้น ก็สุดแต่กำลังทรัพย์ ของบิดามารดา หรือ วงศาคณาญาติ

ในสมัยก่อน หลักของการโกนผมไฟ ก็คือ นิมนต์พระสงฆ์เจริญ พระพุทธมนต์ เชิญผู้ใหญ่ในพิธี หลั่งน้ำมนต์ ด้วยสังข์ที่ศีรษะเด็ก ระหว่างนั้น พระสงฆ์สวดชะยันโต ปี่พาทย์บรรเลงเพลงอวยชัย จากนั้นมอบเด็ก ให้ผู้อื่น โกนผมไฟต่อ พอเสร็จพิธีโกนผมไฟแล้ว จะมีพิธีเอาเด็กลงอู่สู่เปล

แต่ในปัจจุบัน พิธีรีตองเหล่านี้นับวันยิ่งหายากเต็มที เพราะไม่ว่าด้วยสาเหตุของเวลาที่จำกัด บวกกับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป ส่วนใหญ่เลยโกนผมไฟกันเอง ซึ่งจะง่ายขึ้นถ้าโกนในช่วงที่เด็กกำลังหลับอยู่ อุปกรณ์ในการโกนผมไฟนั้นมี ใบมีดโกน กรรไกร หวี ใบบอน หรือ ใบบัว 1 ใบ (ไว้ลองเส้นผม) และดอกอัญชัน

ตามธรรมเนียมปฏิบัติ เมื่อโกนผมเสร็จแล้ว เส้นผมที่ไว้บนใบบอน หรือใบบัว ผู้ใหญ่จะเอาไปลอยน้ำ โดยที่เก็บส่วนหนึ่งใส่กล่องไว้พอเป็นพิธี แล้วไปวางในเตียงของเด็ก หรือไว้ใกล้ตัวเด็ก เพราะโบราณเชื่อกันว่า เด็กจะไม่งอแง ถ้ามีเส้นผมของเขาอยู่ใกล้ตัว คล้ายว่าเด็กจะหวงของๆเขามาก แต่ไม่สามารถสื่อสารกับเราได้

ขั้นตอนสุดท้ายที่ขาดไม่ได้คือ นำดอกอัญชัน โดยขยี้ให้สีของดอกไม้ออกมา แล้วนำมาทาที่ศีรษะของเด็ก เพื่อที่ว่าผมที่ขึ้นใหม่จะได้ดกดำมากกว่าเดิม

นอกจากโกนผมไฟแล้ว คิ้วของเด็กก็ต้องโกนด้วยเช่นกัน ดังนั้น คนโบราณจึงนิยมนำ ก้านพลูมาเขียนคิ้วเพื่อให้คิ้วที่ขึ้นมาสวยงามได้รูป